Ukrayna cephesinde nükleer tehlike

Ukrayna’yı son bir yılda Rusya karşısında hem askeri malzeme hem de ekonomik yardımda yüzüstü bırakan ABD başta olmak üzer Batılı ülkeler, cepheyi tehlikeli bir aşamaya taşıma kararı aldı. Amerikan yetkililer ABD Başkanı Joe Biden’ın ilk kez Ukrayna’ya sadece Harkiv cephesinde olmak üzere Rus toprakları içindeki askeri hedeflere karşı ABD silahlarını kullanma izni verdiğini söyledi. Silahlar Rus birliklerine, topçularına ve savaş uçaklarına karşı kullanılabilecek. Almanya ve Danimarka da benzer bir karar aldı. Karar, Rus askeri güçlerinin, son haftalarda Rusya sınırına yakın Ukrayna’nın ikinci büyük şehri Harkiv bölgesinde yapılan sürpriz taarruzlar sonucunda kazanımlar elde etmesinin ardından geldi. Karara Rusya’dan tepki ise sert oldu. Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev gelişmeyi “Son aşamaya geçme” diye değerlendirdi. Rus askeri doktrininde geniş çaplı konvansiyonel saldırı karşısında taktik nükleer silah kullanılması öngörülüyor.

Amerika ve İngiliz medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Biden, Amerikan silahlarının Rusya topraklarında kullanılmasına karşı çıkarken, bu politikasını kısmen değiştirdi ve Kiev yönetimine sadece Rusya’nın son dönemde saldırılarını yoğunlaştırdığı Harkiv bölgesinde kullanılmak üzere söz konusu onayı verdi. Bir yetkili BBC’ye yaptığı açıklamada ekibine Ukrayna’nın ABD silahlarını “karşı ateş amacıyla” ve “kendilerini vuran ya da vurmaya hazırlanan Rus güçlerine karşılık vermek” için kullanabilmesini sağlama talimatı verildiğini duyurdu.

Almanya da Ukrayna’ya Berlin’in sağladığı silahlarla Rusya içindeki hedefleri vurma izni verdi. Başbakan Olaf Scholz’un sözcüsü Steffen Hebestreit “uluslararası hukukta Kiev’in kendisini Rusya’nın içinden gelen saldırılara karşı savunma hakkı olduğunu söyledi. Sözcü “Bunun için temin edilen silahları da kullanabilirler. Bunlara bizim sağladıklarımız da dahil” dedi.

Ukrayna basınında çıkan haberlere göre, Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, Brüksel’de gazetecilerin konuya ilişkin sorularını yanıtladı. Rasmussen, Ukrayna’ya F-16 sağlanması kapsamında bu uçakların kullanımı için pilot ve personelin eğitilmesine de yardımcı olacaklarını ifade etti. Ukrayna’nın Rusya topraklarında F-16 kullanması ihtimalini değerlendiren Rasmussen, “Saldırıya uğrayan bir ülkenin kendini koruması tamamen savaş hukuku kapsamındadır” dedi.

Batılı ülkelerin Rus topraklarının hedef alınmasına yeşil ışık yakmasına karşı Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev nükleer silah kartını çekti. Ülkesinin nükleer konusunda blöf yapmadığını belirten Medvedev, “Batı ile mevcut askeri çatışma mümkün olan en kötü senaryoya göre gelişiyor. Dolayısıyla çatışmanın ‘son aşamaya’ geçme ihtimalini bugün kimse göz ardı edemez” uyarısında bulundu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, mart ayında yaptığı bir açıklamada, Batılı ülkelerin Ukrayna’ya asker göndermesi halinde karşılığının nükleer olabileceğini kaydetmişti. Putin, “Nükleer savaşa gerek yok, ama olursa buna teknik olarak hazırız” ifadelerini kullanmıştı. Şubat ayında sızan Rus askeri belgelerinde, taktik nükleer silah kullanımı için Rusya topraklarına bir düşman saldırısından, stratejik balistik füze denizaltılarının beşte birinin, üç veya daha fazla kruvazörün, üç hava sahasının imhası veya ana geminin eş zamanlı vurulması gibi tehdit derecesi düşük sayılabilecek senaryoların bulunduğu ortaya çıkmıştı.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, NATO Dışişleri Bakanlarının Prag’da bir araya geldiği sıralarda Macar radyosuna yaptığı açıklamada, “Fransız askerleri eğitmenlerin Ukrayna’ya gönderilmesi ve Ukrayna ordusunun Batı’nın sağladığı silahların Rus hedeflerinin vurulmasında kullanılmasına izin verilmesi müzakereleri fikri endişe verici ve NATO’yu her hafta savaşa yaklaştırıyor” dedi.